Wpływ promieniowania UV na włosy

• Strona główna
• Artykuły
• Wpływ promieniowania UV na włosy

Data publikacji: 2020-04-29 / Autor: Redakcja

Wykazano między innymi, że promieniowanie (w szczególności ultrafioletowe) odpowiedzialne jest za degradację protein keratynowych, lipidów włosa oraz melanin. Zniszczenia te odzwierciedlone są zmianami morfologicznymi i chemicznymi, co w konsekwencji wpływa na właściwości mechaniczne oraz wygląd włosów. Pomimo wielu dowodów potwierdzających wpływ promieniowania na włosy i wykorzystania wielu metod badawczych do dzisiaj nie wypracowano jednej i uniwersalnej metody pozwalającej na określenie stopnia uszkodzenia włosów oraz określenie potencjału substancji wykorzystywanych w produktach pielęgnacyjnych (tak, jak jest to w przypadku skóry).

Włosy ludzkie stanowią jeden z przydatków, który w drodze ewolucji zmienił praktycznie w całości swoje funkcje. Niemniej nadal pełnią takie podstawowe role, jak pośredniczenie w przekazywaniu informacji sensorycznych czy ochrona skóry. Z konsumenckiego punktu widzenia, w kontekście aspektu socjologicznego i psychologicznego, wygląd włosów skóry głowy jest intymną częścią postrzegania samego siebie. Dlatego też zabiegi upiększające oraz produkty do pielęgnacji i ochrony włosów cieszą się coraz większą popularnością i jest to zdecydowanie trend wznoszący. Jednym z powodów jest rosnąca świadomość konsumentów nt. wpływu czynników środowiskowych na stan włosów, zarówno abiotycznych, jak i antropogenicznych. Widać także wyraźną odpowiedź ze strony producentów kosmetyków, poszerzających sukcesywnie swoją ofertę o nowe produkty, jak i rozszerzających deklaracje marketingowe już istniejących.

Podobnie, jak w przypadku produktów pielęgnacyjnych do skóry, rynek kosmetyków do włosów ulega stopniowej transformacji. Coraz więcej kosmetyków tworzonych jest w celu zapewnienia odpowiedniego stopnia ochrony. Włosy w przeciwieństwie do skóry są częścią martwą, bez zdolności do relatywnie szybkiej regeneracji (poza oczywiście naturalnym wzrostem włosów). Jednym z aspektów ochrony włosów branym obecnie pod uwagę jest zabezpieczenie przed promieniowaniem UV, często będące elementem składowym ochrony przed zanieczyszczeniem środowiska (trend anti-pollution).

Wpływ promieniowania UV na włosy

Wpływ promieniowania słonecznego, w tym w szczególności promieniowania ultrafioletowego, został gruntownie udokumentowany licznymi badaniami, w których wykorzystano wiele metod badawczych (jakościowa i ilościowa analiza, metody obrazowania zmian, metody określające zmiany właściwości mechanicznych włosów, topografia powierzchni włosa etc.). Podobnie, jak w przypadku skóry wpływ promieniowania UV na włosy jest dwojaki: bezpośredni (absorpcja promieniowania UV przez ugrupowania chromoforowe znajdujące się w strukturze włosa) i pośredni (indukcja procesów wolnorodnikowych). Jednocześnie można wyróżnić dwa główne obszary negatywnego oddziaływania promieniowania UV: w przypadku bezpośredniego wpływu promieniowania główne i największe uszkodzenia powstają w obrębie osłonki włosa oraz w obrębie spoiwa osłonki, z kolei w przypadku wpływu pośredniego obszarem objętym uszkodzeniami jest warstwa korowa włosa. Co za tym idzie? Po pierwsze jest to zmiana wyglądu włosów, odczuć sensorycznych podczas dotyku, czy podatność na zabiegi pielęgnacyjne (w tym proste rozczesywanie włosów). Po drugie, zmieniają się właściwości mechaniczne włosów, w tym odporność na rozciąganie oraz łamliwość włosów.

Jedną z bezpośrednich przyczyn pogorszenia stanu włosów po nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV jest degradacja protein, za którą odpowiedzialne jest głównie promieniowanie z zakresu UVB. Spowodowane jest to fotochemicznym rozkładem takich aminokwasów, jak cystyna, metionina, tryptofan i histydyna. Promieniowanie UVB jest odpowiedzialne za procesy utleniania nie tylko wymienionych aminokwasów, ale także ugrupowań amidowych w łańcuchach proteinowych i generowania ugrupowań karbonylowych. Obecność nowych reaktywnych ugrupowań prowadzi do reakcji krzyżowych skutkujących powstawaniem keratyny o zaburzonej strukturze, a tym samym protein o znacznie mniejszej wytrzymałości. Reakcje utleniania związane są z jeszcze jednym dodatkowym efektem: efektem wizualnym, określanym jako żółknięcie włosów (często obserwowane w przypadku włosów jasnych lub rozjaśnianych).

CAŁY ARTYKUŁ DOSTĘPNY JEST W NR 1/2020 KWARTALNIKA "CHEMIA I BIZNES. RYNEK KOSMETYCZNY I CHEMII GOSPODARCZEJ". ZAPRASZAMY.

przemysł kosmetycznypromieniowanie UVwłosy