W jaki sposób firma nie umiała wykorzystać unijnego finansowania?

• Strona główna
• Artykuły
• W jaki sposób firma nie umiała wykorzystać unijnego finansowania?

Data publikacji: 2016-03-08 / Autor: Dominik Wójcicki

Celem działania spółki EZO jest zagospodarowanie energii skumulowanej w zmieszanych odpadach opakowaniowych. Jak twierdzi firma, dzięki zastosowaniu unikalnych technologii chemicznego oczyszczania odpadów opakowaniowych oraz depolimeryzacji tworzyw sztucznych możliwe jest uzyskanie znaczącej ilości paliwa energetycznego w postaci płynnych węglowodorów, które to dalej mogą być z łatwością przetworzone na energię elektryczną i cieplną.

Firma EZO realizowała dwa projekty zatwierdzone do dofinansowania w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Pierwszy w Starachowicach, a drugi w Pionkach.

Jednocześnie spółka Recykling i Energia, będąca podmiotem zależnym od EZO, realizowała w Toruniu trzeci projekt w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Sposób wykonania każdego z trzech projektów został zakwestionowany. Szczegóły zastrzeżeń przedstawił publicznie Jerzy Kwieciński, sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju.

W Starachowicach realizowano zadanie „Wdrożenie innowacyjnej usługi recyklingu odpadów”, zaś w Pionkach „Budowa zakładu odzysku energii ze zmieszanych odpadów opakowaniowych”. W Toruniu wykonywane były natomiast prace o nazwie „Innowacyjny recykling odpadów opakowaniowych”.

Choć firmie przyznano dofinansowanie, to żaden z jej projektów nie został wykonany poprawnie.

Starachowice

W odniesieniu do przedsięwzięcia realizowanego w Starachowicach wiadomo, że podlegało ono sprawdzeniu przez Urząd Kontroli Skarbowej w Warszawie (UKS). Kontrola odbyła się w ramach audytu gospodarowania środkami pochodzącymi z budżetu UE w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.

UKS stwierdził, że postępowanie, którego przedmiotem było wykonanie dokumentacji technicznej modułu depolimeryzacji tworzyw sztucznych wchodzącego w skład linii technologicznej do zmieszanych odpadów opakowaniowych oraz dobór urządzeń peryferyjnych, a także kompleksowa realizacja projektu przeprowadzono z naruszeniem zasad konkurencyjności.

UKS ustalił, że EZO naruszył zasadę konkurencyjności, wybierając firmę JWW Inwest, która dysponowała już gotową dokumentacją projektową dotyczącą modułu depolimeryzacji tworzyw sztucznych wchodzącego w skład linii technologicznej do zmniejszania odpadów opakowaniowych oraz doboru urządzeń peryferyjnych. Kontrola ustaliła, że wymieniony projekt był już wykonany zanim wszczęto postępowanie, a przedmiotową dokumentację wykonano, ale dla innego zamawiającego niż EZO. Oznacza to, że przedmiot umowy nie został zrealizowany przez wykonawcę, czyli firmę JWW Inwest, ponieważ sprzedał on firmie EZO projekt, którym już wcześniej dysponował.

Jednocześnie ustalono, że firma EZO naruszyła zasadę konkurencyjności określając nieprecyzyjnie warunki udziału w postępowaniu w zakresie posiadania przez wykonawcę niezbędnej wiedzy i doświadczenia oraz potencjału technicznego i organizacyjnego koniecznego do wykonania zamówienia. Firma JWW Inwest nie posiadała bowiem certyfikatów wymaganych w zapytaniu ofertowym. W związku z tym oferta złożona przez JWW Inwest powinna była zostać przez EZO odrzucona.

Ponadto w wyniku kontroli uznano, że projekt wykonywany był na podstawie tego samego rozwiązania technologicznego, co projekty, w stosunku do których PARP (jako strona umowy o dofinansowanie) już wcześniej zidentyfikowała problemy z ich prawidłowym zakończeniem i uruchomieniem. Z tego względu Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości uznała przedsięwzięcie EZO w Starachowicach za obarczone wysokim ryzykiem prawidłowej i pełnej realizacji.

Biorąc pod uwagę wykryte naruszenia, PARP podjęła decyzję o wstrzymaniu płatności oraz ustanowieniu przez beneficjentów dodatkowego zabezpieczenia należytego wykonania zobowiązań wynikających z umów o dofinansowanie.

Pionki

W toku kontroli projektu w Pionkach stwierdzono m.in. brak funkcjonującej linii technologicznej do produkcji energii elektrycznej z odpadów surowcowych oraz brak potwierdzenia faktycznego uruchomienia procesu chemicznego. Zakwestionowano również zasadność zakupu suszarki surowcowej, która nie została wbudowana w linię produkcyjną.

W opinii kontrolerów nie został osiągnięty cel projektu, polegający na wprowadzeniu nowego produktu ekologicznej energii elektrycznej powstałej z odpadów tworzyw sztucznych. Beneficjent, czyli firma EZO nie osiągnął także wszystkich zakładanych wskaźników rezultatu.

Ponadto kontrolerzy zweryfikowali umowę EZO z generalnym wykonawcą projektu, czyli firmą ZBA Innowacje. Ustalono, że nie zostały wypełnione wszystkie zobowiązania wykonawcy.

Toruń

Projekt realizowany w Toruniu podlegał kontroli Europejskiego Trybunału Obrachunkowego (ETO) w zakresie wykonania budżetu ogólnego UE. Kontrola ETO wykazała, że zakupione maszyny nie były połączone w linię technologiczną, pomimo złożenia przez beneficjenta wniosku o płatność końcową i oświadczenia, że projekt został ukończony. Wobec tego, zdaniem audytorów ETO, zakupione środki trwałe nie spełniły kryterium niezbędności, a tym samym nie mogły zostać uznane za wydatki kwalifikowane.

Ponadto, audytorzy ETO stwierdzili naruszenie procedury udzielania zamówienia na kompleksową realizację projektu – dokumentacja techniczna do postępowania została przygotowana przez firmę powiązaną z oferentem (JWW Inwest), którego oferta zwyciężyła. W opinii audytorów doszło również do zmiany zakresu zamówienia – wykonawca dostarczył używany sprzęt.

Jednocześnie audytorzy ETO powzięli podejrzenie podwójnego finansowania – Recykling i Energia S.A. należy do grupy EZO, która wdrażała podobne projekty, oparte na tej samej innowacyjnej metodzie recyklingu odpadów.

W świetle powyższego Toruńska Agencja Rozwoju Regionalnego przeprowadziła kontrolę na miejscu realizacji ww. projektu. Zakwestionowano uruchomienie całego procesu technologicznego. Stwierdzono, iż jedynie pierwsza faza procesu produkcji – sortownia mechaniczna jest w fazie procesu produkcji. Stan instalacji chemicznej nie wskazywał na eksploatację. W związku z tym nie można było potwierdzić, że cała linia do chemicznego przetwarzania odpadów i technologia jest zgodna z założeniami wniosku o dofinansowanie projektu.

W ramach działań pokontrolnych firma przedłożyła wyjaśnienia i deklarację, że pełne uruchomienie nastąpi do 15 grudnia 2015 r. Tymczasem 17 grudnia 2015 r. przy współudziale PARP przeprowadzono kolejną kontrolę. Ponownie stwierdzono brak prowadzenia produkcji, będącej wynikiem innowacyjnej technologii odzysku surowców z opakowań wielowarstwowych. Kontrolerzy byli świadkiem działania jedynie linii sortowniczej, zaś kolejny etap procesu przygotowania odpadów, polegający na ich suszeniu, nie był uruchomiony.

Podstawy kontroli

PARP, jako instytucja nadzorująca tego rodzaju projekty odpowiada za ich prawidłowe rozliczenie oraz potwierdzenie, że wydatki zadeklarowane przez beneficjentów zostały rzeczywiście poniesione. Ponadto na instytucjach zaangażowanych we wdrażanie Programów Operacyjnych Innowacyjna Gospodarka spoczywa obowiązek wykrywania i zapobiegania nieprawidłowościom w wykorzystaniu środków UE. Instytucje te nie mogą dopuścić do sytuacji, w której finansowane są wydatki obarczone nieprawidłowościami.

tworzywa sztuczneprzemysł opakowaniowyrecyklingodpadyfinansowanieEZO