Data publikacji: 2012-11-02
Wyblakłe fasady nowych domów, wcześniej niż planowano zniszczone okna, matowe elementy dopiero co ustawionej w parkach małej architektury, czy pożółkły lakier nie tak dawno kupionego samochodu. Obrazy te kierują myśli w stronę zarządzających danymi obiektami i nasuwają skojarzenie, że nie potrafią oni utrzymać powierzonych sobie wyrobów w odpowiedniej estetyce. Tymczasem takie wady są już przez użytkowników nie do wyeliminowania, bowiem wykonane z tworzyw sztucznych przedmioty uległy działaniu promieniowania.
Najpewniej w niezbyt skuteczny sposób zostały poddane ochronnemu działaniu stabilizatorów, czyli substancji dodawanych do tworzywa w celu zwiększenia jego odporności przed niszczącym wpływem światła słonecznego, wysokiej temperatury lub tlenu.
Oczywiście trzeba zdać sobie sprawę, że nawet najlepsze stabilizatory nie zapobiegną rozkładowi polimeru, a jedynie mocno go opóźnią. Nie oznacza to jednak, że na rynku brak produktowych nowości. Przykładem innowacyjnych rozwiązań są choćby znane od niedawna dodatki na bazie hydroksybenzylotioeterów, które przeznaczone są do stabilizacji twardego PCW, czy też wprowadzone przez włoskie przedsiębiorstwo Lamberti stabilizatory wolne od fenolu.
Rozróżnia się przede wszystkim stabilizatory termiczne i świetlne (antyutleniacze i absorbery promieni ultrafioletowych). Stabilizatory świetlne używane są do większości tworzyw, natomiast stabilizatory termiczne nadają się głównie do PCW. To właśnie to tworzywo generuje największe zapotrzebowanie na stabilizatory. Prawie 90% wszystkich dodatków z tej rodziny jest kierowane do produktów wykonywanych z PCW. Stabilizatory termiczne przeciwdziałają rozkładowi tworzywa na drodze chemicznej, więc w przypadku polichlorku winylu opóźniają lub przeciwdziałają reakcji odszczepienia chlorowodoru i ewentualnie wiążą wydzielony chlorowodór.
W gronie wszystkich stabilizatorów termicznych nadających się do PCW wyróżnić można stabilizatory oparte na organicznych solach baru, kadmie, wapniu lub cynku. Inną istotną grupą są stabilizatory oparte na ołowiu, cynie oraz organiczne zasady azotowe.
Stabilizatory oparte na ołowiu są często wykorzystywane w produkcji okien. Jako, że ołów należy do substancji źle wpływających na ludzkie zdrowie, firmy posiadające w ofercie okna, w których produkcji te stabilizatory nie zostały wykorzystane, podkreślają często ten fakt. Spora część użytkowników stabilizatorów protestuje przeciw takim działaniom.
– Rodzaj stabilizatora zastosowanego w profilach okiennych nie powinien stanowić przedmiotu publicznej dyskusji, ani być wykorzystywanym w reklamie. Aspekt ten jest bowiem bez znaczenia, a osoby z zewnątrz kierujące się kryteriami subiektywnymi nie są w stanie właściwie zrozumieć go, ani ocenić – wyjaśnia Herbert Uhlen z firmy Veka, która produkuje okna. – Ołów i jego rozpuszczalne związki są szkodliwe dla zdrowia, ale tylko wtedy, gdy bezpośrednio oddziałują na organizm człowieka. Jeśli jednak taki kontakt nie zachodzi, metal ten nie ma możliwości szkodliwego oddziaływania. Ołów jest tak samo trwale wprowadzony do masy z tworzywa sztucznego, jak inne składniki receptury profili okiennych. Jest prawie niemożliwe wyodrębnienie ołowiu z gotowych ram. Dlatego rodzaj użytego stabilizatora w ogóle nie jest elementem nadającym się do wykorzystania przy ocenie wyrobów – podsumowuje.
Stabilizatory bazujące na solach baru i kadmie oraz solach baru, kadmie i cynku najczęściej stosowane są przy stabilizacji wyrobów technicznych, z kolei po stabilizatory wapnia i cyny, uważane za nietoksyczne, najczęściej sięgają producenci folii PCW przeznaczonych na opakowania produktów spożywczych.
Stabilizatory na bazie ołowiu są najstarszą i najpopularniejszą grupą dodatków. W największym stopniu są stosowane przy stabilizacji mieszanek PCW przeznaczonych do wytwarzania izolacji kabli i produkcji rur. Rzadziej wykorzystuje się je do produkcji folii ze względu na ich toksyczny charakter oraz brak możliwości uzyskania wyrobów przezroczystych. Stabilizatory cynoorganiczne stanowią nowoczesną grupę najbardziej uniwersalnych i najaktywniej działających stabilizatorów PCW.
Popyt
Globalne zużycie stabilizatorów kształtuje się na poziomie ok. 700 tys. t/r. Roczne tempo wzrostu tego rynku (szacowanego na 12,6 mld dol.) wynosi nieco ponad 4% i według prognoz, utrzyma się na tym poziomie przynajmniej do 2020 r.
Globalnym liderem, biorąc pod uwagę zużycie, jest region Azji i Pacyfiku, charakteryzujący się 7% tempem wzrostu, czyli przekraczającym światową przeciętną. Na Amerykę Północną i Europę przypada 45% udział w całości rynku stabilizatorów. Zużycie produktów w Europie wynosi 204,3 tys. ton. Najbardziej popularne są na naszym kontynencie stabilizatory wapniowe (zużycie na poziomie 93,5 tys. ton; 46% udział w rynku). Drugą pozycję zajmują stabilizatory oparte na ołowiu (80,3 tys. ton; 39%), a kolejną te oparte na cynie (14,1 tys. ton; 7%). Ten ilościowy udział poszczególnych stabilizatorów będzie się w najbliższych latach bardzo mocno zmieniał, a to z uwagi na zaostrzające się prawodawstwo europejskie. Celem wprowadzania nowych aktów prawnych jest troska o zdrowie ludzi i stan środowiska naturalnego. Najważniejszym dokumentem podkreślającym ten stan rzeczy jest dobrowolne zobowiązanie Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Stabilizatorów do zastąpienia we wszystkich krajach UE produktów zawierających ołów innymi produktami do 2015 r. Już w latach 2000–2011 w Niemczech, Francji, Włoszech, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii i krajach Beneluksu zmniejszono aż o 82% zużycie tego rodzaju stabilizatorów. Z kolei w całej UE, a więc także w Polsce, w ciągu ostatnich pięciu lat nastąpił 71% spadek ich wykorzystania. Korzystać na tym fakcie będzie przede wszystkim rynek stabilizatorów wapniowych.
CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 5/2012 "CHEMII I BIZNESU". ZAPRASZAMY.
WięcejNajnowsze
WięcejNajpopularniejsze
WięcejPolecane
WięcejW obiektywie
Budma barometrem polskiego budownictwa
Międzynarodowe Targi Budownictwa i Architektury Budma od wielu lat stanowią miejsce, w którym można najdokładniej zapoznać się z aktualną koniu...
VII Konferencja Przemysłu Chemii Budowlanej: mocny rozwój branży, choć możliwe spowolnienie
Sytuacja rynkowa, legislacja, nowości technologiczne, usługi dla branży to tematy, które złożyły się na program VII Konferencji Przemysłu Chemi...
Jubileuszowa edycja Kompozyt - Expo
W Krakowie odbyła się 10 edycja targów Kompozyt – Expo. W jej trakcie polscy i europejscy liderzy branży kompozytowej mieli okazję do prz...
Nowe trendy na targach Symas
Odbywające się 14-15 października br. Międzynarodowe Targi Obróbki, Magazynowania i Transportu Materiałów Sypkich i Masowych SYMAS okaza...