REACH: koniec zwieńczył dzieło

• Strona główna
• Artykuły
• REACH: koniec zwieńczył dzieło

Data publikacji: 2018-09-13 / Autor: Elżbieta Rozpończyk - Jasińska, Punkt Konsultacyjny ds. REACH i CLP Ministerstwa Rozwoju

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów narzuciło do 31 maja br. obowiązek rejestracji substancji produkowanych i importowanych w ilości powyżej 1 tony rocznie. Europejska Agencja podzieliła substancje na wprowadzone i niewprowadzone oraz ustaliła ostateczne terminy ich rejestracji. Substancja wprowadzona to taka, która:

• jest zamieszczona w Europejskim Wykazie Istniejących Substancji o Znaczeniu Komercyjnym (European Inventory of Existing Commercial Chemical Substances – EINECS),

• została wyprodukowana w którymkolwiek z państw członkowskich UE przynajmniej raz po 31 maja 1992 r.,

• była wprowadzona do obrotu w którymkolwiek z państw członkowskich UE przed 1 czerwca 2007 r.

Wszystkie substancje, które nie spełniają żadnego z kryteriów dla substancji wprowadzonych podanych wyżej są uznawane za substancje niewprowadzone. W przypadku substancji niewprowadzonych nie mają zastosowania okresy przejściowe i substancje takie muszą zostać zarejestrowane jeszcze przed produkcją, importem lub wprowadzeniem do obrotu w UE. W przypadku substancji wprowadzonych, produkowanych lub importowanych w ilości co najmniej jednej tony rocznie, które zarejestrowano wstępnie, obowiązywały trzy terminy ostateczne, by ułatwić dostosowanie się do systemu REACH bez konieczności przerywania produkcji lub importu takich substancji.

Duża ilość = większe ryzyko dla ludzi i środowiska

Ostateczne terminy rejestracji dla substancji wprowadzonych były ustalone na podstawie wielkości substancji produkowanych lub importowanych przez producenta lub importera, bądź producenta/importera wyrobów. Wynikało to z założenia, że chemikalia produkowane w dużych ilościach w wielu przypadkach stwarzają potencjalnie większe ryzyko dla ludzi i środowiska. Priorytetowo traktowane były również substancje wzbudzające szczególnie duże obawy, m.in. substancje rakotwórcze, mutagenne i działające szkodliwie na rozrodczość (CMR) oraz substancje działające bardzo toksycznie na organizmy wodne, które mogą powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym.

Zakończono dziesięcioletni okres rejestracji

Obowiązywały trzy terminy rejestracji dla substancji wprowadzonych. Trzeci i ostatni termin rejestracji dotyczył substancji produkowanych lub importowanych w zakresie 1-100 ton. Rejestracja została zamknięta 31 maja br. Tym samym termin ten zakończył dziesięcioletni okres rejestracji REACH dla wprowadzonych substancji chemicznych.

Pierwszy termin kończył się 30 listopada 2010 r. i dotyczył substancji produkowanych lub importowanych w dużych ilościach (≥ 1000 ton rocznie) oraz tych, które są najbardziej niebezpieczne. Drugi termin upływał 31 maja 2013 r. i dotyczył substancji produkowanych lub importowanych w ilościach od 100 do 1000 ton rocznie.

Przedsiębiorstwa mogłyby skorzystać z tych terminów, jeżeli produkowałyby lub importowały wprowadzone substancje, których prawidłowa rejestracja wstępna została dokonana w 2008 r. lub najpóźniej rok przed odpowiednim terminem. Przedsiębiorstwa mogły zarejestrować się w ECHA w dowolnym momencie pomiędzy wejściem w życie REACH w 2008 r. a odpowiednim terminem.

Największa na świecie baza danych

31 maja 2018 r. dobiegł końca ostatni okres rejestracji substancji chemicznych. Ponad 13620 przedsiębiorstw złożyło blisko 90 tys. dokumentacji rejestracyjnych dla substancji produkowanych lub importowanych do EOG i UE. Ponad 21551 substancji zostało przebadanych i zarejestrowanych. Dzięki rejestracji substancji chemicznych wiemy więcej na temat chemikaliów stosowanych w Europie. ECHA stworzyła największą na świecie bazę danych o substancjach chemicznych. W ciągu 10 lat obowiązywania rozporządzenia REACH UE ustanowiła przejrzysty rynek wewnętrzny chemikaliów z surowymi zasadami bezpieczeństwa. Agencja promuje innowacje w kierunku zastępowania substancji SVHC rozwiązaniami alternatywnymi, bezpieczniejszymi dla zdrowia i środowiska. Wprowadziła ograniczenia lub zezwolenia na substancje stwarzające wysokie ryzyko. Większość firm zdołała zarejestrować się na czas i przyznaje, iż dostrzega korzyści, zna właściwości i zastosowania swoich chemikaliów, co bezpośrednio poprawia bezpieczeństwo w łańcuchu dostaw. Nie tylko Europa korzysta z wiedzy zebranej w ramach REACH: UE stała się globalnym wzorem do naśladowania dla bezpieczeństwa chemikaliów. Ustawodawcy spoza Europy są inspirowani przez REACH i korzystają z danych, które są publicznie dostępne.

Proces trwa

Termin 31 maja 2018 r. oznacza zakończenie wypełnienia luki w danych dla istniejących chemikaliów, ale powstają nowe substancje chemiczne, więc jest to proces rozpoczęty, a nie zakończony, jeśli chodzi o poznawanie otaczających chemikaliów i bezpiecznego ich stosowania.

Od 2008 r. 13620 firm złożyło do ECHA 88319 dokumentacji rejestracyjnych we wszystkich tonażach. 82874 z nich uznano za kompletne, a firmy otrzymały numery rejestracyjne. 5445 rejestracji nadal jest przetwarzanych, ponieważ zostały złożone w terminie do 31 maja 2018 r.

Wiadomo już, że 18% wszystkich rejestracji zostało złożonych przez mikro-, małe lub średnie przedsiębiorstwa; zaś 82% pochodziło z dużych firm. 23% rejestracji zostało złożonych przez wyłącznych przedstawicieli w imieniu przedsiębiorstwa spoza UE, a 38% zostało dokonanych przez importerów, z których niektórzy mogą być również producentami. Resztę rejestracji złożyli producenci z UE/EOG (Tabela 2).

Niemieckie przedsiębiorstwa najbardziej aktywne

Rejestracji dokonały przedsiębiorstwa we wszystkich 28 państwach członkowskich UE i trzech krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przy czym największy udział miały firmy z Niemiec (25%), Wielkiej Brytanii (14%) i Francji (10%). W pierwszej piątce krajów spoza UE, z których firmy złożyły dokumentacje rejestracyjne przez wyłącznych przedstawicieli, są Stany Zjednoczone (27%), Chiny (15%), Japonia (14%), Indie (12%) i Szwajcaria (6%). Najmniej dokumentacji przedłożono dla zakresu 100 mln ton - 1 mld ton rocznie, a najwięcej dla tonaży 10-1000 ton (Tabela 3).

Firmy zarejestrowały mniej substancji niż Komisja Europejska szacowała. W 2006 r. spodziewano się, że będzie ich ponad 30 tys., a ostatecznie zarejestrowano ponad 21 tys. substancji. Może być kilka powodów takiego stanu rzeczy, a jednym z nich jest fakt, że wiele firm po analizie biznesowej wybrało takie substancje do rejestracji, które przynoszą jak największe korzyści, ograniczając produkcję lub import innych substancji.

W związku z tym zarejestrowano mniej substancji niż początkowo planowano przy rejestracji wstępnej.

CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 4/2018 DWUMIESIĘCZNIKA "CHEMIA I BIZNES". ZAPRASZAMY.

przemysł chemicznyREACHprawoEuropejska Agencja Chemikaliów