Przemysł nawozowy kluczowy dla rozwoju rolnictwa

• Strona główna
• Artykuły
• Przemysł nawozowy kluczowy dla rozwoju rolnictwa

Data publikacji: 2015-09-01

Zawarte w nawozach mineralnych składniki pokarmowe, zarówno makro-, jak i mikroelementy, są niezbędne w wielu procesach fizjologicznych w roślinach uprawnych. Niedobór składników pokarmowych nie tylko hamuje wzrost roślin uprawnych, ale i przyczynia się do pogorszenia jakości produktów roślinnych. Nawozy mineralne są powszechnie stosowane w polskim rolnictwie. Z danych GUS wynika, że w 2014 r. 83% ogółu gospodarstw prowadzących działalność rolniczą w Polsce (tj. ok 1,2 mln gospodarstw rolnych) stosowało nawozy mineralne. Masa towarowa dostarczonych na polski rynek nawozów mineralnych (NPK) w przeliczeniu na czysty składnik wyniosła w ubiegłym roku 2,284 mln ton.

Polska jest znaczącym w Europie producentem nawozów azotowych. Według danych IFA (International Fertilizers Industry Association), polski przemysł nawozowy wytwarza ok. 1% światowej produkcji nawozów mineralnych, w tym około 1,3% produkcji nawozów azotowych. Rynek producentów nawozów mineralnych w Polsce to rynek oligopolistyczny.

Liderem w polskim sektorze nawozowym jest Grupa Kapitałowa Grupa Azoty, posiadająca największy w naszym kraju potencjał w zakresie produkcji nawozów wieloskładnikowych i azotowych.

Producenci
W ofercie rynkowej Grupy Kapitałowej Grupa Azoty znajdują się popularne na rynku marki nawozów, m.in. Polifoska, Polidap, Polimag, Amofoska, PULAN, ZAKsan, Salmag, Mocznik.pl, PULREA Saletrosan, Salmag, PULSAR i RSM. Podkreślić przy tym należy, że nawozy stanowią najbardziej znaczący segment produkcji Grupy Azoty.

W 2014 r. przychody ze sprzedaży w segmencie Nawozy-Agro wyniosły 5,58 mld zł i stanowiły 56,4% całkowitych przychodów ze sprzedaży Grupy Azoty. Około 67% sprzedaży nawozów ogółem stanowiła sprzedaż na rynku krajowym.

Drugim największym producentem nawozów azotowych w Polsce jest Grupa Anwil, w której zdolności produkcyjne nawozów azotowych wynoszą 1,19 mln ton rocznie (w tym 871 tys. ton saletry amonowej). Nawozy azotowe produkowane w Grupie Anwil to saletra amonowa i saletrzak (CANWIL, CANWIL S oraz CANWIL z magnezem).

Oprócz Grupy Kapitałowej Grupa Azoty oraz Anwil do największych producentów nawozów mineralnych w Polsce zaliczyć należy rownież takie firmy, jak: ZCh Siarkopol, Luvena oraz Fosfan.

Produkcja
Produkcja krajowa nawozów mineralnych w przeliczeniu na czysty składnik w latach 2004-2014 wynosiła od 1,98 mln ton do 2,83 mln ton. Krajowy przemysł chemiczny zrealizował najwyższe dostawy nawozów na rynek w 2007 r., natomiast najniższe w 2009 r. W strukturze produkcji nawozów mineralnych w Polsce w każdym z analizowanych lat dominowały nawozy azotowe.

Najwyższy udział produkcji nawozów azotowych w strukturze produkcji nawozów wystąpił w 2009 r. (78%), najniższy zaś w 2004 r. (63%).

Polscy rolnicy zaopatrują się w nawozy zarówno produkcji krajowej, jak i zagranicznej i w ubiegłym roku trend ten był zachowany. Nawozy azotowe i wieloskładnikowe są dostarczane na rodzimy rynek głownie przez krajowy przemysł chemiczny. W obrocie nawozami mineralnymi na rynku w Polsce dominującą rolę w przypadku importu odgrywają nawozy potasowe. Jest tak, gdyż nie posiadamy własnych złóż soli potasowej. Wśród największych firm zagranicznych dostarczających nawozy mineralne na rynek polski wymienić należy kilka podmiotów, w tym Yara International oraz K+S KALI.

Yara International z siedzibą w Oslo, to jeden z największych na świecie koncernów chemicznych. Na rynku polskim oferuje głownie nawozy azotowe (YaraBela) i wieloskładnikowe (YaraMila). Z kolei K+S KALI dostarcza na krajowy rynek głownie nawozy zawierające potas, siarkę i magnez.

Zapotrzebowanie
Zużycie nawozów mineralnych ogółem w okresie 2004-2014 wzrosło o 306,9 tys. ton i w roku gospodarczym 2013/2014 wyniosło 1,9 mln ton w przeliczeniu na czysty składnik. W strukturze zużycia nawozów mineralnych dominują nawozy azotowe, a ich udział w strukturze zużycia nawozów w latach 2004-2014 wzrósł z 55% w 2004 r. do 57% w 2014 r. W strukturze rodzajowej zużycia nawozów azotowych w Polsce dominujące znaczenie mają trzy nawozy: saletra amonowa, mocznik oraz saletrzaki.

W latach 2004-2014 zużycie nawozów mineralnych w Polsce wzrosło o 30,5 kg NPK/ha UR i w roku gospodarczym 2013/2014 wyniosło 132,9 kg NPK/ha UR. Podkreślić przy tym należy, że jest to relatywnie wysoki poziom nawożenia w porównaniu do innych państw członkowskich UE (jedynie w krajach Beneluksu oraz Niemczech odnotowuje się wyższe zużycie nawozów mineralnych). Interesujące z punktu widzenia poznawczego jest zróżnicowanie poziomu nawożenia mineralnego w poszczególnych województwach w Polsce.

Obserwuje się w Polsce znaczne regionalne zróżnicowanie zużycia nawozów mineralnych. Największe zużycie w sezonie 2013/2014 odnotowano w województwie opolskim (188 kg NPK/ha UR), najmniejsze zaś w województwie podkarpackim (80,1 kg NPK/ha UR). Poziom nawożenia ponad 120 kg NPK/ha UR osiągnięto w dziewięciu województwach. Największy udział nawożenia azotowego w nawożeniu ogółem występuje w woj. warmińsko-mazurskim (65%), nawożenia fosforowego w woj. podlaskim i woj. lubelskim (po 20%), natomiast nawożenia potasowego w woj. małopolskim (29%).

CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 4/2015 "CHEMII I BIZNESU". ZAPRASZAMY

nawozyAnwilGrupa AzotyLuvenaFosfan