Produkcja PET jest zbyt duża

• Strona główna
• Artykuły
• Produkcja PET jest zbyt duża

Data publikacji: 2015-01-29

Indorama rozdaje karty
Zakończenie w czerwcu 2014 r. inwestycji Indoramy, które było związane z rozbudową nominalnych mocy produkcyjnych włocławskiego zakładu firmy z poziomu 153 tys. t/r. do wielkości ponad 210 tys. t/r. odbyło się w branży chemicznej praktycznie niezauważalnie. Tymczasem było to na tyle spore wydarzenie, że warto poświęcić mu więcej uwagi, a przede wszystkim dostrzec fakt, iż rzecz dotyczy zwiększenia aktywności jednego z absolutnie czołowych graczy na całym światowym rynku chemicznym.

– Posiadamy bardzo dobrą lokalizację w centrum Europy, co dla globalnego koncernu ma zawsze duże znaczenie. Ponadto od 2011 r., gdy nasza fabryka zmieniła właściciela, jest w stanie zagwarantować bardzo dobrą sprzedaż. Tym samym decyzja władz koncernu o podniesieniu produkcji akurat w Polsce, a nie w innych należących do niego europejskich fabrykach, stanowi dla nas bardzo duże wyróżnienie i świadczy, że we Włocławku funkcjonuje jedna z najbardziej konkurencyjnych kosztowo i nowoczesnych instalacji Indoramy – tłumaczy Piotr Morawski, odpowiedzialny za kierowanie produkcją w polskiej części azjatyckiego potentata rynku poli(tereftalanu etylenu).

Decyzja o rozwoju mocy produkcyjnych nad Wisłą – proces nie polegał na budowie nowych instalacji, ale na usunięciu tzw. wąskich gardeł w już istniejących liniach – to element globalnej strategii firmy, która istnieje wprawdzie dopiero od 20 lat, co jak na realia w przemyśle chemicznym nie jest wynikiem wcale imponującym, ale zdążyła już zdominować międzynarodowy rynek PET. W dodatku początek jej aktywności poza Tajlandią, z której się wywodzi, datowany jest na 2003 r. Przez dekadę przeszła więc Indorama ogromne przeobrażenia, stając się z producenta, który dysponował w Tajlandii obiektem o wydajności tylko 21 tys. t/r., wytwórcą zdolnym wyprodukować 3,75 mln t/r. w 18 fabrykach ulokowanych na czterech kontynentach. Takiej sieci produkcyjnej nie posiada żaden inny oferent PET. Indorama dysponuje fabryką nawet w Nigerii, co w odniesieniu do przemysłu tworzyw sztucznych i państw tzw. Czarnej Afryki jest ewenementem.

Europejska ekspansja koncernu została zainicjowana w 2006 r., gdy sfinalizowano pierwszą inwestycję typu greenfield w litewskiej Kłajpedzie. Wybór Litwy podyktowany był faktem portowego usytuowania Kłajpedy oraz tanią siłą roboczą dostępną w państwie, które było już członkiem UE i dzięki temu otwierało bramy przed całym unijnym rynkiem. W Polsce, licząc na korzyści płynące z akcesji unijnej, trzy lata wcześniej w produkcję PET zainwestował już koreański SK Chemicals, tworząc firmę SK Eurochem. W 2011 r. została ona przejęta właśnie przez Indoramę.

Dzisiaj tajlandzki potentat dysponuje już na naszym kontynencie pięcioma instalacjami wytwórczymi (oprócz litewskiej i polskiej znajdują się one we Włoszech, Holandii i Wielkiej Brytanii). Ich łączna zdolność wytwórcza to ok. 1,2 mln t/r.

Tym samym daje to Indoramie pierwsze miejsce wśród europejskich producentów PET. Wyprzedza ona niemiecki Equipolymers oraz litewski Neo Group, który także w Kłajpedzie wytwarza 308 tys. ton PET w skali roku. Tak duże bogactwo, jeśli chodzi o produkcję PET na Litwie ma oczywiście przełożenie również na polski rynek. Dostępność surowca pochodzącego z Kłajpedy jest na nim bowiem naprawdę spora.

Wystarczy tylko zauważyć, że w 2013 r. polscy przetwórcy poli(tereftalanu etylenu) sprowadzili z Litwy tworzywo o wartości 53,19 mln euro, a dla porównania z Niemiec, które są oczywiście liderem w klasyfikacji polskiego importu tworzyw, zakupiono PET o wartości 54,47 mln euro. Z Holandii, która tradycyjnie stanowi ważne źródło zaopatrzenia polskiej branży przetwórczej importowaliśmy PET za kwotę ponad dziesięciokrotnie niższą niż z Litwy.

Szanse pokonują zagrożenia
Całkowite zużycie wspominanego w tekście tworzywa wynosi w Europie ok. 2,98 mln t/r., co stanowi 6,5% całkowitego zapotrzebowania na wszystkie tworzywa wykorzystywane na naszym kontynencie. W Polsce rynkowy popyt na PET szacowany jest na ok. 160 tys. ton rocznie, a fabryka we Włocławku obsługuje niecałe 75% zapotrzebowania zgłaszanego przez krajowych przetwórców, czyli głównie producentów butelek. Indorama jest naturalnie rynkowym liderem. W Europie należy do niej 29% udziałów w łącznej sprzedaży notowanej na kontynencie. W Ameryce Północnej jest to ok. 31% (jej najwięksi tamtejsi konkurenci to Alpek oraz M&G Group). Z kolei w Chinach dysponuje udziałami rządu 42% i dystansuje tam firmy CRC oraz Pan Asia.

Ostatnia dekada polegała w odniesieniu do rynku PET na walce o to, czy silniejsze będą czynniki stymulujące dalszy wzrost branży, czy też górę wezmą ryzyka mogące spowodować załamanie rynku. Okazało się, że pomimo niesprzyjającej sytuacji w światowej gospodarce znacznie silniejsze okazały się czynniki rozwojowe. Z danych prezentowanych przez firmę M&G wynika, że w ciągu ostatnich 11 lat zapotrzebowanie na PET w ujęciu światowym wzrosło z 9,5 mln ton w 2002 r. do pułapu blisko 20 mln ton w 2013 r. Wprawdzie po 2007 r. wzrost rynku oscylował już znacznie poniżej średniej za całe dziesięciolecie i wynosił 5,4% (licząc od 2002 r. jest to 7,4%), to jednak i tak przewyższało to rozwój całego rynku tworzyw sztucznych w tym przedziale czasowym.

Statystyki pokazują ponadto, że dwa najważniejsze czynniki potencjalnie ograniczające zużycie PET, czyli wzrastające wykorzystanie nadającego się do produkcji opakowań tworzywa pochodzącego z recyklingu oraz postępująca tendencja do wykonywania coraz lżejszych opakowań skutkująca używaniem mniejszych ilości granulatu, nie są w stanie w ogólnym rozrachunku powstrzymać wzrostu zapotrzebowania na PET.

Stale postępujący wzrost poziomu recyklingu PET jest konsekwencją faktu, iż jest to tworzywo, które zdecydowanie najczęściej poddaje się temu procesowi. W 2013 r., wedle danych branżowej organizacji PETcore Europe, do recyklingu trafiła ilość PET odpowiadająca 65 mld sztuk butelek wyprodukowanych z tego surowca. Całkowita zbiórka opakowań PET w Europie wyniosła przed rokiem 1,6 mln ton tworzywa, co było wynikiem o 7% lepszym niż w 2012 r. Oznacza to, że 56% zużywanego w Europie PET jest recyklowane. 10 lat temu produkcja butelki do wody o pojemności 0,5 litra wymagała użycia ok. 25 gramów tworzywa PET. Dziś średnia waga kształtuje się poniżej 10 gramów, a bywa że w rekordowych wyrobach nieznacznie przekracza tylko 8 gramów.

– Nie odczuwamy tego, żeby produkowanie faktycznie cieńszych butelek przekładało się na to, iż dokonujemy zakupów mniejszych ilości tworzywa. Opakowania są lżejsze, ale jest ich więcej, co równoważy poziom zakupów – mówi Łukasz Nowak, szef firmy Plastpet, specjalizującej się w produkcji m.in. preform i butelek PET.

Jego słowa znajdują potwierdzenie w liczbach. Stosowanie tworzywa rPET w obecnej ilości stanowi substytut dla 1 mln ton dziewiczego surowca. Tymczasem między 2012 a 2013 r. zapotrzebowanie na PET zwiększyło się o 1,4 mln ton. W przyszłości może się to wprawdzie zmienić na niekorzyść producentów dziewiczego PET, ale tylko wtedy, gdy usprawniona zostanie infrastruktura i cały system odpowiedzialny za skuteczną zbiórkę zużytego materiału PET, a także bardziej konkurencyjny stanie się jej koszt i transport wykorzystanych butelek do centrów recyklingowych. Rzecz jasna ten postulat odnosi się również do polskiego rynku. By tak się jednak stało musiałyby ponadto zniknąć różnice w cenach między tworzywem z recyklingu a oryginalnym surowcem (dzisiaj regranulat jest o wiele droższy). Dodatkowym czynnikiem, który sprawia, że przetwórcy postrzegają recyklowalny PET jako surowiec gorszej jakości jest ryzyko jego zanieczyszczenia. Większość rPET powstaje poprzez zmieszanie z oryginalnym PET tworzywa pokonsumpcyjnego, które to zostało mechanicznie umyte i pocięte w płatki.

CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 6/2014 "CHEMII I BIZNESU". ZAPRASZAMY

tworzywa sztucznePETIndorama