Podsumowanie polskiego przemysłu chemicznego (RAPORT!)

• Strona główna
• Artykuły
• Podsumowanie polskiego przemysłu chemicznego (RAPORT!)

Data publikacji: 2010-05-06

Po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. nastąpił okres przyśpieszonej restrukturyzacji i modernizacji gospodarki, czemu sprzyjał wzrost dochodów i aspiracji konsumpcyjnych społeczeństwa. Po kilku latach dobrej koniunktury w polskiej gospodarce jeszcze w pierwszym półroczu 2008 r. notowano wysokie tempo wzrostu gospodarczego, ale od trzeciego kwartału wzrastały trudności w wielu dziedzinach, na co nałożył się kryzys na rynkach finansowych światowych oraz europejskich i coraz wyraźniejsza dekoniunktura w gospodarkach tych krajów. Malała liczba inwestycji, zmniejszał się napływ inwestycji zagranicznych, warunki uzyskania i dostępność kredytów dla firm były coraz trudniejsze. Przedsiębiorstwa nie sygnalizowały (jak poprzednio) braku zatrudnienia, ponieważ realizowano mniej zadań, a na rynku pracy pojawiali się pracownicy wracający z emigracji zarobkowej. Płace nadal wzrastały, chociaż w coraz mniejszym stopniu. Malejąca wydajność pracy obniżała konkurencyjność przedsiębiorstw. Problemy ze zbytem mieli eksporterzy, bowiem popyt rynków zagranicznych na polskie wyroby kurczył się. Roczne wyniki wzrostu gospodarczego w 2008 r. nie były jeszcze alarmujące, i chociaż w IV kwartale wskaźnik wzrostu PKB zmniejszył się do 3%, to w skali całego roku 2008 wzrost wynosił 5%. Wynikało to z „konsumowania” wysokich wskaźników w pierwszym półroczu 2008 r. Mimo malejącego tempa wzrostu w wielu obszarach, Polska należała w 2008 r. do krajów o najwyższym wzroście PKB w UE. W 2009 r. Polska, jako jedyna z krajów unijnych, notowała wzrost PKB.

Wzrost PKB w 2009 r. wg kwartałów

Źródło: GUS

Obserwacja miesięcznych wskaźników w 2009 r. w najważniejszych działach gospodarki wskazuje, że największe spadki produkcji miały miejsce w przemyśle, budownictwo wprawdzie wykazywało najwyższe w gospodarce wskaźniki wzrostu, jednak dynamika była niższa niż rok wcześniej.
Osłabieniu tempa wzrostu gospodarczego w 2009 r. towarzyszył umiarkowany wzrost inflacji, w granicach wyznaczonego przez NBP celu inflacyjnego. W końcu 2008 roku wskaźnik inflacji wynosił 3,3%. Po niewielkich wahaniach inflacja w grudniu 2009 r. wzrosła do 3,5%. Zmniejszały się w 2009 r. ceny produkcji budowlanej i ceny producentów przemysłu przetwórczego, natomiast wzrastały ceny w górnictwie i w energetyce. Podkreślenia wymaga stabilność i niski poziom w 2009 r. stopy procentowej redyskontowej i referencyjnej.
W latach 2006–2007 dynamicznie wzrastały płace, czemu sprzyjały z jednej strony dobre wyniki finansowe przedsiębiorstw, z drugiej zaś tworzenie korzystnych warunków płacowych dla łagodzenia trudności w pozyskaniu pracowników m.in. na skutek emigracji zarobkowej. W drugim półroczu 2008 r., tempo wzrostu płac zmniejszyło się, a w 2009 r. presję na wzrost płac hamowano. Podczas gdy w 2008 r. średnie płace w sektorze przedsiębiorstw wzrosły o ponad 10%, to w 2009 r. notowano wzrost 4,4%, przy wyraźnie malejącej tendencji w kolejnych miesiącach.
Następowały też zmiany na rynku pracy, chociaż były mniej dotkliwe niż przewidywano w pierwszym okresie dekoniunktury. Do połowy 2008 r. sytuację na rynku pracy określały z jednej strony dobra koniunktura w gospodarce, a z drugiej rosnące wyjazdy do pracy do krajów Unii Europejskiej. Występowały nawet braki specjalistów w niektórych dziedzinach gospodarki. Od drugiego półrocza 2008 r. nastąpiła zmiana w dotychczas obserwowanych pozytywnych tendencjach. Trudności na rynku pracy i ograniczenia w realizacji zadań zmuszały do zwalniania pracowników. Wprawdzie zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw było w 2009 r. niższe niż rok wcześniej tylko o około 1,2%, ale w przetwórstwie przemysłowym zatrudnienie zmniejszyło się o 6,7%, w niektórych dziedzinach nawet ponad 10%. Zatrudnienie wzrastało w usługach i w budownictwie. Zwiększało się bezrobocie; stopa bezrobocia rejestrowanego z 9,5% w końcu 2008 r. wzrosła do 11,9% w końcu roku 2009, a w lutym 2010 r. do 13%. Pomimo trudności, które nie omijały polskiej gospodarki, sytuacja finansowa sektora przedsiębiorstw jest relatywnie dobra. Głęboki spadek rentowności miał miejsce w końcu 2008 r., ale kolejne kwartały 2009 r. wskazywały na poprawę rentowności. W 2009 r. wskaźnik rentowności netto w sektorze przedsiębiorstw wynosił 4,1% (dane 18299 przedsiębiorstw sektora przedsiębiorstw badanych przez GUS).
Niepokoją malejące inwestycje. Po wysokim (dwucyfrowym) wzroście inwestycji w latach 2006–2007, od drugiego półrocza 2008 r. dynamika wzrostu inwestycji wyraźnie się zmniejszała. W skali całego roku 2008 nakłady inwestycyjne wzrosły o 10,7%, ale w 2009 r. były o prawie 12% niższe niż rok wcześniej. Niższa niż w 2008 r. była również ilość i wartość kosztorysowa inwestycji rozpoczynanych.
Na malejący poziom inwestowania wpływa kryzys na rynkach finansowych, ograniczenia w możliwościach pozyskiwania kredytów, mniejszy napływ inwestycji zagranicznych i psychologiczne bariery w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych wobec niepewności, co do przyszłej sytuacji gospodarczej. Fundusze UE przeznaczane m.in. na budownictwo infrastrukturalne „łagodzą” regres w inwestycjach.

PODSUMOWANIE POLSKIEGO PRZEMYSŁU CHEMICZNEGO ZNAJDĄ PAŃSTWO W RAPORCIE "2009 R. W BRANŻY CHEMICZNEJ".

RAPORT 2009

budownictwoprzemysł chemiczny