PlasticsEurope Polska: reforma odpadowa ma plusy i minusy

• Strona główna
• Artykuły
• PlasticsEurope Polska: reforma odpadowa ma plusy i minusy

Data publikacji: 2015-12-01

Jak przypomina PlasticsEurope Polska, od połowy 2013 r. wdrażane jest w naszym kraju nowe prawo odpadowe, które odpowiedzialność za zagospodarowanie odpadów  komunalnych przenosi na gminy. Według założeń miało to doprowadzić do zracjonalizowania gospodarki odpadami, zwiększenia ilości odpadów trafiających do odzysku i istotnego zmniejszenia składowania odpadów. Dodatkowym celem było zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska wywołanego przez nielegalne składowanie (dzikie wysypiska) i niedopuszczalne spalanie odpadów, np. w domowych paleniskach. Do osiągnięcia tych celów miało prowadzić administracyjne objęcie wszystkich  gospodarstw domowych i firm systemem zagospodarowania odpadów komunalnych.

Pierwsze efekty reformy odpadowej są pozytywne i negatywne. Do pozytywnych, w ocenie PlasticsEurope Polska, zaliczyć należy zwiększenie świadomości społecznej w zakresie konieczności zagospodarowania odpadów. Powszechny obowiązek uiszczania opłaty za zagospodarowanie odpadów oraz publiczna dyskusja na temat  zmian w gospodarce odpadowej spowodowały, że znacznie  więcej ludzi interesuje się tym, jakie są zasady zagospodarowania odpadów w ich okolicy. Do negatywnych aspektów należy natomiast zaliczyć powstałe zamieszanie na rynku i w efekcie zerwanie więzi kooperacyjnych, np. pomiędzy firmami zbierającymi, sortującymi  odpady a recyklerami, a także nadmierny nacisk na obniżanie cen za usługi zagospodarowania odpadów, co pociąga za sobą obniżenie jakości surowców wtórnych.

W wyniku tych niekorzystnych zjawisk recyklerzy tworzyw sztucznych doświadczali mniejszej podaży dobrego jakościowo surowca krajowego pochodzenia. Zdaniem PlasticsEurope Polska, wydaje się jednak, że te negatywne reakcje rynku w pierwszym okresie po wprowadzeniu nowych zasad są obecnie powoli korygowane. Oto bowiem widać np. wzrost oferowanych cen w przetargach na zagospodarowanie odpadów.

Jednocześnie dużą bolączką sektora zagospodarowania odpadów ma być brak skutecznej kontroli ze strony administracji lokalnej i centralnej. Przyczynia się do tego przede wszystkim niesprawny system raportowania o zagospodarowaniu odpadów, skutkujący brakiem wiarygodnych danych.

Analizy Fundacji PlasticsEurope Polska pokazują, że odzysk odpadów tworzyw sztucznych w Polsce ciągle jest na niskim poziomie, a połowa wytworzonych odpadów marnuje się na wysypiskach. W 2014 r. w naszym kraju powstało ok. 1,54 mln ton odpadów tworzyw sztucznych, z czego ok. 25% poddano recyklingowi, ok. 19% odzyskowi energii, a pozostałe 56% trafiło na składowiska. Porównując te dane z ostatnimi  dostępnymi (tj. dla 2012 r.) widać, że nie zmieniło się wiele, zwłaszcza jeśli chodzi o odchodzenie od składowania tworzyw.

To wysypiska wciąż pozostają głównym miejscem, gdzie trafia przeważająca część odpadów tworzyw sztucznych. Na razie nie widać więc pozytywnych efektów wprowadzanej w Polsce od 2013  roku nowej polityki zagospodarowania odpadów. Niezbyt skuteczny system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych to główna przyczyna braku surowca  do recyklingu. Ponadto nieprawidłowości we wdrażaniu nowych przepisów powodują, że w niektórych regionach dostępność odpadów recyklowanych, zamiast wzrosnąć, zmniejszyła się.

Według szacunków PlasticsEurope Polska, recyklerzy odzyskują ok. 390 tys. ton odpadów tworzyw sztucznych rocznie. Największą grupę odpadów tworzyw stanowią odpady opakowaniowe, a ich odzysk wynosi prawie 68%. Znacznie mniej odzyskuje się odpadów z budownictwa (ok. 18%), z samochodów i pojazdów wycofanych z eksploatacji (18%) oraz ze zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (ok. 17%).  W porównaniu z rokiem 2012 odzysk odpadów porolniczych (głównie przez  recykling) praktycznie się nie zmienił i w 2014 r. wyniósł 25%.

tworzywa sztuczneprawoodpadyPlasticsEurope