Nanomateriały w produktach kosmetycznych

• Strona główna
• Artykuły
• Nanomateriały w produktach kosmetycznych

Data publikacji: 2013-05-07

Charakterystyka nanomateriałów
Aby dokładnie zrozumieć istotę nanocząsteczek oraz trafnie określić, czy wytworzony produkt zawiera składniki zaliczające się do kategorii nanomateriałów, należy na początku porównać jego właściwości z definiowanymi przez ustawodawcę. Należy sięgnąć do definicji ustanowionej na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 1223/2009 z 30 listopada 2009 r. dotyczącego produktów kosmetycznych. Według Komisji Europejskiej nanomateriał to nierozpuszczalny lub biotrwały oraz celowo wytworzony materiał, który posiada co najmniej jeden wymiar zewnętrzny lub strukturę wewnętrzną w skali od 1 do 100 nm. Przykładowo, wielkość atomu wynosi ok 1/3 nanometra, natomiast średnia grubość włosa ludzkiego to ok 10 000 nm. Cząsteczki nano wyróżniają się zatem bardzo małymi rozmiarami, leżącymi poniżej zakresu detekcji oka ludzkiego.
Otrzymywanie materiałów o takich rozmiarach wymaga stosowania specjalnych, przeznaczonych do tego celu zaawansowanych technologii. Zminimalizowanie rozmiarów cząsteczek powoduje, iż znane i powszechnie stosowane dotychczas materiały otrzymują nowe właściwości chemiczne, fizyczne i biologiczne, które różnią się znacznie od właściwości prezentowanych przez cząstki o "normalnych" rozmiarach. Efektem znacznej miniaturyzacji może być np. zwiększone przenikanie substancji w głąb skóry.

Nanomateriały w kosmetyce
Potencjał użycia nanomateriałów we współczesnej kosmetologii jest ogromny. Produkowane w nanoskali surowce kosmetyczne może nie zawsze są korzystniejsze pod względem kosztów produkcji, ale polepszenie właściwości produktu czyni je bardziej innowacyjnymi i opłacalnymi. Do materiałów w skali „nano”, które obecnie wzbudzają największe zainteresowanie w kosmetyce zaliczamy: nanoditlenek tytanu, nanotlenek cynku oraz nanosrebro.
Nanomateriały są obecnie stosowane w kosmetyce jako tzw. nanonośniki (zamknięcie wewnątrz nanocząsteczki składników, które same w sobie nie są w stanie przenikać na duże głębokości skóry).

Kolejnym zastosowaniem godnym uwagi jest nano produkcja nowych substancji. Mały rozmiar cząsteczek gwarantuje bliski kontakt z warstwą rogową, co w konsekwencji prowadzi do wzrostu liczby związanych składników aktywnych, które są w stanie przeniknąć do głębszych warstw skóry. Poprzez zjawisko obniżenia napięcia międzyfazowego, do którego dochodzi w przypadku zastosowania nanoemulsji O/W (olej/woda), w porównaniu z cząsteczkami o standardowych rozmiarach, można uzyskać takie efekty, jak wzrost działania nawilżającego produktów, a także równomierną dystrybucję oraz zwiększone przenikanie w głąb skóry.
Kolejne szerokie zastosowanie nanomateriałów, bardzo cenione w nowoczesnej kosmetologii to użycie ich jako nieorganicznych filtrów fizycznych, stosowanych w preparatach ochrony przeciwsłonecznej. Najczęściej stosowanymi substancjami promieniochronnymi są w tym przypadku ditlenek tytanu i tlenek cynku. Forma „nano” tlenku cynku została przebadana przez członków Komitetu Naukowego ds. Bezpieczeństwa Konsumentów (SCCS) i uznana za bezpieczną. W wyniku badań ZnO stwierdzono także, że zastosowanie go w postaci nanocząstek o wielkości 60-200 nm pozwoliło uzyskać całkowicie transparentną emulsję i pomogło wyeliminować efekt białych smug, uwidaczniających się na ciele po nałożeniu emulsji. Okazało się także, że miniaturyzacja cząstek tlenku cynku do rozmiarów „nano” podniosła skuteczność pochłaniania promieniowania UV, ze względu na wzrost współczynnika odbicia światła.
Spektakularne efekty oraz nowe możliwości zastosowania, jakie niesie ze sobą nanotechnologia sprawiły, że producenci kosmetyków zaczęli bardzo chętnie wprowadzać coraz to większe ilości nanomateriałów do swoich formulacji. Brak regulacji prawnych sprawił, że kosmetyki nie musiały być w szczególny sposób oznakowane, a konsument niejednokrotnie nie miał możliwości wyboru pomiędzy sprawdzonymi surowcami a zupełnymi nowościami rynkowymi. Oznakowanie „nano” było jedynie wyznacznikiem nowości, innowacji i tylko od decyzji producenta zależało, czy informacja o zawartości nanomateriału znajdzie się na opakowaniach kosmetyków, czy też nie.

Unijne regulacje dotyczące nanomateriałów
Efektem wielu dyskusji nad bezpieczeństwem nanomateriałów było m.in. nowe rozporządzenie 1223/2009, a w szczególności art. 16 tego rozporządzenia, który reguluje warunki obrotu tymi materiałami. We wspomnianym akcie prawnym zostały także poruszone kwestie oznakowania oraz zgłaszania informacji Komisji drogą elektroniczną na 6 miesięcy przed wprowadzeniem do obrotu produktów zawierających nanocząsteczki. W rozporządzeniu 1223/2009 sformułowano jasną definicję nanomateriału (art. 2), dzięki czemu producenci kosmetyków i dostawcy surowców, opierając się na tej definicji, będą mogli jednoznacznie ocenić, czy ich artykuł będzie zaliczał się do tej szczególnej klasy.

CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 1/2013 KWARTALNIKA "CHEMIA I BIZNES. RYNEK KOSMETYCZNY I CHEMII GOSPODARCZEJ". ZAPRASZAMY.

Jeśli chcą Państwo bezpłatnie otrzymywać kwartalnik w 2013 roku, prosimy o kontakt z redakcją: redakcja@chemiaibiznes.com.pl

przemysł kosmetycznyREACHnanomateriały