Ministerstwo Środowiska: trzeba zlikwidować szarą strefą w gospodarce odpadami

• Strona główna
• Artykuły
• Ministerstwo Środowiska: trzeba zlikwidować szarą strefą w gospodarce odpadami

Data publikacji: 2013-05-14

Z danych ministerstwa wynika, że rocznie na krajowy rynek wprowadza się ponad 4,6 mln ton opakowań i wielkość ta z każdym rokiem wzrasta. Ok. 25% masy opakowań pozostaje jednak poza systemem, co oznacza, że Polska traci szansę zarabiania na rynku odpadów wtórnych, tak jak robią to choćby Niemcy i Szwecja. W strumieniu opakowań kryją się zarówno surowce, jak i energia. Tyle tylko, że aby wykorzystać taką energię ze zużytych opakowań, trzeba je wcześniej zebrać i przetworzyć. A to od wielu lat w naszym kraju jest problemem.

Ocenia się, że duża część przedsiębiorców (mówi się nawet o 70%) nie przestrzega swoich obowiązków, a w sektorze dominuje szara strefa. Polega ona na fakcie, iż wprowadzenie na rynek opakowań nie jest zgłaszane do statystyk. Jest to po praktyka, zdaniem MOS, stosowana w szczególności przez małych przedsiębiorców, wprowadzających na rynek niewielkie ilości opakowań. To co pokazują dokumenty różni się od rzeczywistości również z powodu procederu handlu nielegalnymi potwierdzeniami recyklingu. Przez lata obowiązujące w kraju przepisy nie dawały możliwości skutecznego wykrywania tych oszustw. Istniał obowiązek tzw. minimalnego poziomu odzysku, a firmy były zmuszone rozliczać się z odzysku i recyklingu opakowań, które wprowadziły na rynek w cyklu rocznym. W praktyce zaś trudno było realnie przewidzieć, ile opakowań będzie trzeba odzyskać do końca danego roku. Dlatego funkcjonowała także możliwość rozliczenia w danym roku sprawozdawczym nadwyżki recyklingu uzyskanej w roku poprzednim. I tę sposobność wykorzystywano często do fałszowania statystyk, których prawdziwości nie był w stanie zweryfikować ani marszałek województwa, ani resort środowiska.

O tym, że potencjalnie bardzo lukratywny sektor gospodarki odpadami działał wadliwie, świadczą zmiany w cenach surowców wtórnych z opakowań. W ciągu dziesięciu lat niemal dziesięciokrotnie zmalały ceny za surówce wtórne, m.in. tworzywa sztuczne i tym samym niemal zniknął z Polski rynek przetwarzania odpadów. Dla przykładu tona tworzywa w 2002 r. kosztowała 1,2 tys. zł, a w 2012 r. już tylko 11 zł. Jak wskazują szacunki branży odpadowej, kolosalnie wzrosły za to koszty selektywnej zbiorki odpadów, średnio od 630 zł za tonę w 2002 r. do 4,1 tys. zł w 2011 r.

Obecnie do obrotu trafia coraz więcej opakowań z tworzyw sztucznych oraz opakowań wielomateriałowych. Do 2014 r., jako państwo, mamy obowiązek osiągnąć określone poziomy recyklingu: odzysk na minimalnym poziomie 60% bez górnego ograniczenia; minimalny poziom recyklingu 55%, a maksymalny na 80% masy odpadów opakowaniowych; minimalny poziomy recyklingu dla opakowań z tworzyw sztucznych 22,5% (wyłącznie przetwarzanych na tworzywa sztuczne).

Dane ministerstwa wskazują też, że w naszym kraju co roku wytwarzamy ok. 12 mln ton odpadów komunalnych. W większości (ponad 70%) trafiają one na składowiska. Na mocy nowej dyrektyw UE, w tym dyrektywy opakowaniowej, Polska musi ograniczyć składowanie odpadów biodegradowalnych do 35% w stosunku do 1995 r.

tworzywa sztuczneopakowaniarecyklingprawoodpadyMinisterstwo Ochrony Środowiska