W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Mogą Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej "Polityce prywatności Cookies"

Rozumiem i zgadzam się

Bezpieczeństwo w laboratorium chemicznym

Data publikacji: 2013-04-17

Zapewnienie bezpieczeństwa w laboratorium chemicznym wymaga stworzenia odpowiednich warunków pracy i opracowania właściwych procedur postępowania. Niezbędna jest również wiedza, w jaki sposób przejść pierwszą kontrolę Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz jak uczulić pracowników na zagrożenia występujące na stanowiskach pracy. Większość procesów produkcyjnych nie może przebiegać bez nadzoru analitycznego surowców wykorzystywanych w procesie wytwarzania lub kontroli gotowych materiałów.

Firmy, które inwestują we własne laboratoria bardzo często borykają się z ogromem przepisów prawnych regulujących obowiązki pracodawcy z zakresu warunków techniczno - budowlanych. Trudzą się też opracowywaniem procedur w celu zapewnienia bezpieczeństwa na stanowiskach pracy. Wymogi dotyczą m.in. właściwego zaprojektowania i wykonania laboratorium, w tym również w zakresie rodzaju powierzchni podłóg, ścian, wysokości pomieszczeń, wentylacji, elektryki; doboru wyposażenia spełniającego specyficzne wymagania w zależności od zakresu wykonywanych analiz; stworzenia odpowiedniego zaplecza higieniczno-sanitarnego dla pracowników laboratorium.

Ważną kwestią są procedury, które przed rozpoczęciem działalności laboratorium powinny być szczegółowo opracowane i wdrożone. Dotyczą one oszacowania potencjalnego ryzyka stwarzanego przez procesy produkcyjne bądź substancje i mieszaniny chemiczne występujące na stanowisku pracy. Zmusza to pracodawcę do podjęcia właściwych kroków w celu ochrony pracowników przed awariami lub wypadkami przy pracy.

Raz zainwestowany czas i pieniądze pomogą uchronić przed konsekwencjami nieprzestrzegania przepisów bhp. Plusów takich inwestycji jest kilka.

Przede wszystkim kontrole inspekcji ze¬wnętrznych będą prowadzone rzadziej, sprawniej i nie zdezorganizują działalności laboratorium. Zmniejszy się też prawdopodobieństwo wstrzymania procesu technologicznego do czasu usunięcia nieprawidłowości zagrażających życiu i zdrowiu pracowników. Ważnym plusem będzie oszczędność środków, ponieważ za kontrole „bezusterkowe” nie trzeba płacić. Jednocześnie firma nie narazi się na wydatki związane z wypadkiem przy pracy i stratami wynikającymi z nieobecności przebywającego na zwolnieniu lekarskim pracownika.

W tym kontekście trzeba pamiętać, iż zapewniając odpowiednie warunki bhp, ogranicza się możliwość rozwoju „choroby zawodowej” pracowników. Jeśli firma systematycznie wykonuje badania środowiskowe, a wyniki nie wykazują przekroczeń dopuszczalnych normatywów higienicznych, to może być pewna, że stosowane przez nią rozwiązania technologiczne sprawdzają się.

W każdym momencie pracodawca powinien mieć na względzie ochronę zdrowia osób zatrudnionych w narażeniu/ekspozycji na czynniki chemiczne. Powinien dążyć do stworzenie takich warunków technicznych, by w razie awarii lub wybuchu nie doszło do znacznych szkód materialnych. Będzie mógł mieć pewność, że dołożył wszelkich starań w zapewnienie bezpieczeństwa w miejscu pracy, jeśli tylko dopilnuje warunków technicznych i budowlanych, odpowiednio wyposaży stanowiska pracy oraz pracowników w środki ochrony indywidualnej, opracuje procedury procesów pracy i postępowania w wyniku zaistnienia awarii, przygotuje ocenę ryzyka zawodowego z uwzględnieniem ryzyka stwarzanego przez czynnik chemiczny, przeprowadzi okresowe szkolenia pracowników z zakresu czynników szkodliwych i uciążliwych występujących na stanowisku pracy oraz zapewni właściwe zaplecze higieniczno – sanitarne.

Zarówno pracodawca, jak i pracownik mają jasno określone obowiązki związane z zapewnieniem i realizowaniem zasady bezpieczeństwa pracy. Kodeks pracy wskazuje, iż „kto, będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierując pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł”. Przy czym kara ta nakładana jest na osobę, a nie firmę.

W ostatnich latach weszło w życie kilkanaście nowych rozporządzeń regulujących zagadnienia z zakresu chemikaliów. Podstawą przeprowadzania kontroli w tym wypadku jest rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych.

Organy kontroli zawiadamiają przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli. W zawiadomieniu podawany jest zakres tematyczny kontroli, podstawy prawne oraz dane osoby kontrolującej. Kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie siedmiu dni i nie później niż przed upływem 30 dni od doręczenia zawiadomienia. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od doręczenia pisma, to jej wszczęcie wymaga ponownego zawiadomienia.

Czas ten powinien być dobrze wykorzystany przez pracodawcę i objąć przegląd dokumentacji oraz stanowisk pracy w laboratorium chemicznym. W dniu kontroli inspektor dokonuje wpisu do książki kontroli przedsiębiorcy (nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli, chyba że zaistniały ściśle określone w prawie wyjątki). W razie stwierdzenia nieprawidłowości, inspektor wpisuje je do protokołu oraz ustala termin usunięcia. Przed upływem siedmiu dni od pozostawienia protokołu można wnieść zastrzeżenia do ustaleń stanu faktycznego zawartego w dokumencie.

W odniesieniu do czynników chemicznych istnieje kilka podstawowych pytań, które usłyszy firma prowadząca laboratorium chemiczne.

Czy pracodawca posiada aktualny spis stosowanych substancji niebezpiecznych, mieszanin niebezpiecznych, substancji stwarzających zagrożenie lub mieszanin stwarzających zagrożenie?
Niestety niewiele przedsiębiorstw posiada taki dokument. Zazwyczaj jest on szczątkowy i nie jest na bieżąco aktualizowany. Dlatego w laboratorium należy wyznaczyć osobę odpowiedzialną za jego prowadzenie i systematyczne uzupełnianie.

Czy pracodawca posiada karty charakterystyki dla substancji i mieszanin chemicznych niebezpiecznych oraz mieszanin chemicznych niezaklasyfikowanych jako niebezpieczne, dla których istnieje obowiązek dostarczenia karty charakterystyk? Czy pracownicy stosujący substancje chemiczne i/lub ich mieszaniny mają dostęp do informacji zawartych w kartach charakterystyk?
W miejscu zakupu produktów należy poprosić o taką kartę, bądź zwrócić się do dystrybutora/ producenta o jej udostępnienie. Można też próbować odszukać kartę na stronach internetowych, wpisując nazwę, producenta i sformułowanie „karta charakterystyki”.

Czy stosowane substancje chemiczne i/lub ich mieszaniny są oznakowane w sposób widoczny i umożliwiający ich identyfikację?
Według opinii firm wykonujących zadania służby bhp w zakładach pracy, częstym problemem z jakim się spotykają są odczynniki chemiczne z etykietami w języku obcym lub w pojemnikach po artykułach spożywczych. Taka sytuacja wynika z nieznajomości lub nieprzestrzegania przepisów. Kodeks pracy oraz rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bhp mówią wyraźnie: „niedopuszczalne jest stosowanie substancji i mieszanin chemicznych nieoznakowanych w sposób widoczny, umożliwiający ich identyfikację” oraz „przechowywanie materiałów niebezpiecznych w pojemnikach i opakowaniach służących do środków spożywczych jest niedopuszczalne”.

CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 2/2013 "CHEMII I BIZNESU". ZAPRASZAMY.

przemysł chemiczny laboratorium prawo bhp

Podoba Ci się ten artykuł? Udostępnij!

Oddaj swój głos

Średnia ocen 0/5 na podstawie 5701 głosów